Owczarek australijski – chętny do pracy, pełen ikry czworonóg o specjalnych wymaganiach

Jego nazwa jest przyczyną zamieszania – w końcu owczarek australijski nie jest rasą wywodzącą się z Australii. Sprawa jest nieco bardziej skomplikowana: na przełomie XIX i XX wieku rozkwitł eksport owiec z Australii do Stanów Zjednoczonych. Wypasem stad zarządzały specjalnie wyszkolone psy pasterskie. Te cwane czworonogi spotkały się w USA z szerokim entuzjazmem wśród hodowców, jednak dopiero w 1957 r. powstał tam pierwszy podręcznik hodowli, a od 1977 r. obowiązuje wiążący standard rasy. Urzędowo rasa została uznana dopiero w 1996 r. przez FCI; w Europie te urocze zwierzęta zaczęły coraz częściej pojawiać się już w latach 70. FCI dzieli rasy psów na grupy i sekcje. Owczarek australijski należy do grupy 1: psów pasterskich i zaganiających. Inne psy należące do tej grupy FCI to owczarek szetlandzki oraz owczarek szkocki. Poza standardowym wariantem Australijczyka o wysokości w kłębie wynoszącej od 46 do 58 występuje także miniaturowy owczarek australijski mierzący ok. 10 centymetrów mniej.

Odpowiednie wychowanie owczarka australijskiego może być sporym wyzwaniem dla niedoświadczonych osób. Wykazuje on ogromną chęć nauki i chęć znalezienia aprobaty u swojego właściciela – nie oznacza to jednak z automatu, że wychowanie tego futrzaka to prosta sprawa. Niedoświadczeni opiekunowie, którzy chcieliby przygarnąć szczeniaka owczarka australijskiego, powinni na przykład udać się do szkoły dla psów albo skorzystać ze wsparcia odpowiedniego trenera. W końcu owczarek australijski nie tylko szybko przyswaja komendy – w takim samym tempie uczy się niepożądanych zachowań. W obejściu z tym czworonogiem wymagana jest spora dawka cierpliwości, czuła konsekwencja i prostolinijność. Z dużym prawdopodobieństwem bez skrupułów wykorzysta on błędy w wychowaniu czy odstępstwa od utartych schematów.

Owczarek australijski będzie dobrym psem dla rodziny tylko pod pewnymi warunkami. Osoby, które chciałyby zdecydować się na owczarka australijskiego w roli psa dla rodziny, powinny najpierw zastanowić się, czy pies ten rasy dobrze wpasuje się w codzienne życie familii. W końcu harmonijna kohabitacja i wychowanie owczarka australijskiego na zrównoważonego dorosłego psa wymagają sporo czasu: brak odpowiednich bodźców dla tego psa bądź pozostawianie go samego na długi czas może doprowadzić do ryzyka rozwinięcia się niepożądanych wzorców zachowań. Jego silne zapotrzebowanie na aktywność sprawia, że trudno może przychodzić mu pełny relaks. Kiedy nuda zacznie mu doskwierać, jego ofiarą mogą paść elementy wyposażenia mieszkania. Gdy Australijczyk stanie się nowym członkiem rodziny, warto jest jednoznacznie wyjaśnić dzieciom znaczenie konsekwentnego wychowania czworonoga. Im młodsze dzieci, tym trudniej jest im konsekwentnie trzymać się reguł. Starsze dzieci i młodzież mogą z kolei wnieść swoją cegiełkę do pozytywnego wychowania psa.
Wiele osób dostrzega w owczarku australijskim trudną w wychowaniu rasę o silnym charakterze, która za wszelką cenę chce postawić na swoim. Jednak jego cechy co do zasady nie klasyfikują go wyłącznie jako psa rodzinnego. W końcu ma też liczne zalety: jako pies pasterski wyróżnia się czujnością i inteligencją. W stosunku do zaufanych osób stale okazuje czułość i przyjacielskie nastawienie. Z kolei w obejściu z obcymi potrzebuje nieco czasu, aż im zaufa i stanie się nieco bardziej przystępny. Ma on silną potrzebę przypodobania się swojemu opiekunowi i wykonywania jego poleceń. Ci, którzy wykorzystają te cechy z pomocą odpowiedniego wychowania, będą cieszyć się doskonałym towarzyszem życia – także w gronie rodzinnym.
Z kolei brak odpowiednich bodźców doprowadzi do niepożądanego rozwoju instynktu stróżującego i pasterskiego: w takim wypadku może zacząć zaganiać biegaczy, bawiące się dzieci, rowerzystów i inne zwierzęta domowe i próbować w ten sposób dać upust swoim potrzebom.

Trudno jest udzielić ogólnej odpowiedzi na pytanie, jak długo można pozostawić owczarka australijskiego samego. Z jednej strony wiek zwierzęcia odgrywa ważną rolę. Owczarki australijskie w wieku szczenięcym nie powinny (i nie mogą) pozostawać same. Z kolei dorosły pies może co jakiś czas pozostać samemu bez nadzoru. Jednak sama długość rozłąki (godzina, a może trzy), jest zależna od konkretnego psa. Decydujące znaczenie ma przy tym spełnienie wszystkich potrzeb psa. W żadnym wypadku nie można jednak pozostawiać owczarka australijskiego (jak i żadnego innego psa) samego na dłużej niż cztery godziny. Analogicznie pies tej rasy nie sprawdzi się jako codzienny towarzysz na cały dzień pracy w biurze.

Sukcesy w wychowaniu owczarka australijskiego w dużej mierze zależą od doświadczenia i konsekwencji opiekunów. Ci, którzy zapewniają psu aktywności umysłowe i fizyczne, mają spore pokłady cierpliwości w szkoleniu i wykazują się prostolinijnością oraz dobrotliwą konsekwencją w przyszłości będą cieszyć się dobrze ułożonym, wiernym przyjacielem.

Nie ma co owijać w bawełnę: owczarki australijskie są pełne ikry! Niedoświadczeni opiekunowie szybko przekonają się, jaki temperament tkwi w tej rasie, jeśli nie mają dość bodźców. Człowiek musi poświęcać temu psu naprawdę dużo czasu.
Rozporządzenie o ochronie zwierząt poświęcone psom przewiduje, że opiekun powinien zapewnić psu co najmniej dwa razy dziennie godzinę ruchu na świeżym powietrzu – nawet jeśli to wymóg prawny, taka ilość aktywności byłaby niedostateczna dla psa tej rasy. Co najmniej trzy razy dziennie należy zapewnić owczarkowi australijskiemu długie spacery, co przekłada się łącznie na kilka godzin ruchu dziennie.

Owczarek australijski potrzebuje odpowiedniej mieszanki wysiłku fizycznego, połączonego z zajęciami umysłowymi, takimi jak tropienie czy mantrailing. Dla tej rasy idealnym trafem są opiekunowie, którzy często oddają się bieganiu, jeździe na rowerze, wędrówkom czy długim spacerom. Z uwagi na to, że owczarki australijskie kochają także wyzwania umysłowe, często spotyka się je w roli psów ratunkowych i antynarkotykowych, a także psów dla osób niewidomych – w końcu takie zajęcie pozwala w pełni wykorzystać inteligencję oraz zapał tych psów. Kondycja tego psa może czasem doprowadzić Cię do granic możliwości: nawet cała gama ćwiczeń agility i aportowania roznieci apetyt na więcej. Gry tropiące stanowią dla psa większe wyzwanie intelektualne. Najtrudniejszym celem treningowym w przypadku owczarka australijskiego jest nauka odpoczynku oraz osiągnięcie harmonii między aktywnością a relaksem. Aby osiągnąć ten cel, potrzebne są czas, cierpliwość i empatia.

Owczarek australijski nie będzie dobrym wyborem dla starszych osób o ograniczeniach fizycznych oraz osób czynnych zawodowo, które przez wiele godzin nie mogą opuścić miejsca pracy.

Rodzaje umaszczenia owczarków australijskich są naprawdę różnorodne. Najczęstsze umaszczenia to:

W przypadku wersji merle szczególną rolę odgrywa aspekt zdrowotny, ponieważ psy z tak zwanym czynnikiem merle w materiale genetycznym są dotknięte podwyższonym ryzykiem określonych schorzeń: obejmuje to pogorszenie słuchu i wzroku, zaburzoną równowagę oraz bezpłodność. Duże ryzyko zapadnięcia na wspomniane choroby dotyczy owczarków australijskich, których oboje rodzice wykazują czynnik merle. Dlatego też w Niemczech zabronione jest kojarzenie rodziców z czynnikiem merle. Dotyczy to także miniaturowych owczarków australijskich, jak i innych psów z umaszczeniem merle.

Zasadniczo jedyną różnicą między miniaturowym owczarkiem australijskim a „standardową” wersją jest rozmiar. Samce klasycznej wersji sięgają nawet 58 centymetrów wysokości w kłębie, natomiast suki rosną do 48 centymetrów. Z kolei miniaturowe owczarki australijskie są średnio ok. dziesięć centymetrów mniejsze. Małe owczarki australijskie mogą mieć takie same umaszczenia co ich więksi pobratymcy. Należy przede wszystkim pamiętać, że miniaturowe owczarki australijskie mają taki sam charakter jak ich odpowiedniki w standardowej wielkości. Niektórzy uważają, że miniaturowa wersja bardziej nadaje się do małego mieszkania bądź lepiej sprawdza się jako pies rodzinny, a to za sprawą bardziej kompaktowych rozmiarów. Nie jest to jednak prawda. Miniaturowe owczarki australijskie również są kłębkiem energii, potrzebującym wiele zajęć, ruchu i uważnego wychowania.

Owczarki australijskie są popularne – jak w przypadku większości pożądanych ras psów, ma to również odzwierciedlenie w cenie. Szczeniak owczarka australijskiego z reguły kosztuje od 4000 do 7000 zł.

Psy rasowe, takie jak owczarki australijskie czy miniaturowe owczarki australijskie, można nabyć u odpowiedniego hodowcy. Należy koniecznie zwrócić uwagę na renomę hodowli. Nie daj się zmusić do szybkiej decyzji podczas zakupu szczeniaka owczarka australijskiego. Odpowiedzialne osoby hodujące owczarki australijskie przykładają ogromną wagę do zdrowia i dobrobytu psów. Zwierzęta powinny w miarę możliwości żyć razem z rodziną, a nie samotnie w klatce. Otoczenie powinno sprawiać wrażenie czystego i higienicznego. Hodowca powinien otwarcie przedłożyć dokumenty, w tym dokumentację medyczną rodziców. Dobry hodowca z cierpliwością udzieli Ci odpowiedzi na wszystkie pytania i bez problemu pozwoli poznać matkę szczenięcia. Zainteresuje się również warunkami, jakie zapewnisz psu tej rasy. Z myślą o dobrej socjalizacji owczarka australijskiego hodowca nie wydaje szczeniąt w wieku poniżej dwunastu tygodni. Hodowcę owczarków australijskich w okolicy znajdziesz na przykład za pośrednictwem Niemieckiego Związku Kynologicznego (VDH).

Sierść owczarków australijskich nie nastręcza problemów w pielęgnacji. Wystarczy wyczesać okrywę raz w tygodniu, natomiast w okresie wymiany sierści – codziennie, tak aby usunąć luźny podszerstek. Oczekiwana długość życia owczarka australijskiego mieści się w zakresie od 12 do 15 lat. Niestety ta rasa wykazuje predyspozycje do dziedzicznych chorób i niepełnosprawności, takich jak głuchota i ślepota. Podczas zakupu upewnij się, że nabywasz szczeniaka od odpowiedzialnego hodowcy. Z uwagi na rosnącą popularność tej rasy pojawia się coraz więcej niekontrolowanych hodowli. Dysplazja stawu biodrowego i łokciowego oraz wady zgryzu, schorzenia oczu i epilepsja należą do typowych chorób występujących u owczarków australijskich.

Dietę należy dopasować do intensywności aktywności psa. Zbilansowany udział węglowodanów w diecie przełoży się na źródło energii u aktywnych zwierząt. Zapotrzebowanie na składniki odżywcze jest zależne od wielkości, masy ciała, wieku i aktywności zwierzęcia. W dziennej porcji pożywienia należy uwzględnić także dodatkowe przysmaki i nagrody, a także smaczki treningowe. Jeśli nie masz pewności co do tej kwestii, skonsultuj się z weterynarzem, który doradzi Ci co do odpowiedniego żywienia owczarka australijskiego.

Z uwagi na energiczny charakter owczarek australijski nie jest psem dla każdego. Przed zakupem należy dobrze zastanowić się, czy jesteś w stanie spełnić wygórowane wymagania tej rasy. Musisz mieć świadomość, że w wychowaniu psa musi współuczestniczyć cała rodzina. Wyszukaj odpowiedzialnego hodowcę, który od początku zadba o dobrą socjalizację zwierząt. Większość owczarków australijskich pełni dziś rolę psów rodzinnych i towarzyszących. Jednak w wielu regionach nadal wykorzystywane są jako psy pasterskie. Hodowle dzieli się na linię pracującą i spokojniejszą linię, w której opanowano nieco temperament tych energicznych psiaków. Zapytaj hodowcę o charakter hodowli – dzięki temu znajdziesz psa odpowiadającego Twojemu stylowi życia oraz poziomowi aktywności.