Zając i królik: różnice istotniejsze niż długość uszu
15.05.2023 - Czas czytania: 3 minuty
Kiedy króliki wprowadzają się do domu, spojrzenie na życie ich dzikich „krewnych” może pomóc w hodowli i zrozumieniu ich potrzeb. Tutaj poznają Państwo różnice między zającami i królikami, te powszechne i te mniej znane. Zachęcamy także do odkrycia, dlaczego zające hodowlane nie są zającami.
Zając czy królik – co je różni?
Jako Meister Lampe zając (polny) ma mocne miejsce w naszej kulturze, mitach i bajkach. W Wielkanoc wkracza do akcji jako roznosiciel jaj. Malarz Albrecht Dürer wystawił mu wieczny pomnik, a ludzie kojarzą istotę mieszkańca pól z werwą i radością. Obok niego na scenę popularnych zwierząt domowych wkracza jego kuzyn: królik. I chociaż oba wrzucane są często do jednego worka, to dzieli je znacznie więcej niż się powszechnie sądzi. Te „chrupczaki” mają niewiele wspólnego: nie należą do gryzoni, ale do „zającowatych”. I oba są zwierzętami wyraźnie płochliwymi.
Pod względem stylu życia i wyglądu zające i króliki wykazują znaczące różnice. Oto krótki przegląd:
- Budowa ciała i wygląd: zając szczupły i duży, długie uszy, długie i umięśnione nogi; królik mały i krępy, krótkie uszy, krótkie nogi
- Wymiary: zając od 50 do 70 cm długości i od 4 do 7 kg wagi; królik od 25 do 40 cm długości i od 1 do 3 kg wagi.
- Ubarwienie: zając szaro-brązowy z czarno-białym ogonem (zwanym omykiem); dziki królik również szaro-brązowy, szyja rdzawo czerwona do brązowej; królik domowy w licznych wariantach kolorystycznych
- Siedlisko: zając – pola, łąki i lasy. Królik – zwarte tereny, małe łąki i głębiej położone nory
- Zachowania społeczne: zając jest samotnikiem (z wyjątkiem okresu godowego), królik w grupach towarzyskich
- Wychowanie potomstwa: zając – zagniazdownik, rodzi się owłosiony z wykształconym zmysłem wzroku i słuchu; królik – gniazdownik, nagi po urodzeniu, ślepy i bezbronny.
Podsumowując: matka Natura położyła kres biologicznemu krzyżowaniu między tymi dwoma gatunkami. Tak więc królik posiada 44 chromosomy. W przypadku większego zająca liczba ta wynosi 48.
Co jest w menu?
Zarówno zając, jak i królik jako roślinożercy preferują ofertę swojego środowiska naturalnego. Do ich żołądków trafiają trawy, korzenie i bulwy, a także aromatyczne zioła. Listę uzupełniają zboża i kapusta. Zimą sięgają po korę, pąki i gałązki.
Jednakże, podczas gdy królik, jako długoletni mieszkaniec śródmieścia, znajduje bogate pożywienie w parkach i terenach zielonych, oferta dla zająca na polach jest coraz uboższa. Przyczyną tego jest monokultura w rolnictwie i powszechne niszczenie chwastów.
Informacje: nawet królik ozdobny, popularny członek rodziny w wielu domach, uwielbia różnorodność w pożywieniu.
Hodowla zajęcy jest niedozwolona. Należą do zwierząt chronionych i nie wolno ich hodować ani zabierać z naturalnego środowiska. Przy okazji: nawet jeśli duży „zając hodowlany”, w zależności od rasy, bardzo przypomina długoucha, w rzeczywistości jest to królik.
Kto dokonuje skoku do cywilizacji?
Począwszy od Europy, oba gatunki wraz z ludźmi podbiły Australię i Amerykę Południową. Również w Nowej Zelandii i części Oceanii zwierzęta te znalazły najlepsze warunki do zadomowienia. W przeciwieństwie do zająca polnego (Lepus europeaus) – w skrócie zająca – królik (Oryctolagus cuniculus) podbił serce i siedlisko człowieka jako zwierzę dzikie i domowe. Zając, pomimo adaptacji do silnie zmienionego siedliska znajduje się w coraz większym niebezpieczeństwie i należy obecnie do gatunków zagrożonych. Konsolidacja gruntów oraz nadmierne rolnictwo coraz częściej pozbawiają go niezbędnego schronienia w laskach i zaroślach, co zagraża nie tylko odchowaniu potomstwa.
Z drugiej strony królik rozprzestrzenił się tak szeroko w centrach miast, że w niektórych miejscach uważany jest za plagę. Systemy podziemnych korytarzy w parkach, na cmentarzach i ogrzanych słońcem wałach przeciwpowodziowych pozwalają dużym króliczym rodzinom na ukrycie się w razie niebezpieczeństwa. Potomstwo w liczbie od 2 do 7 sztuk dorasta tam bezpiecznie po 30 dniach ciąży. Biorąc pod uwagę wielkość grup rodzinnych, populacja królików rośnie bardzo szybko. Również to stanowi znaczącą różnicę między zającem a królikiem. Ponieważ długouchy samotnik spotyka się z partnerem na krótko jedynie w celu krycia od października do stycznia.
To utrudnia życie zającom i królikom
Zagrożenia dla zajęcy i królików przedstawiają się bardzo podobnie. Oprócz współczesnego świata z szybko poruszającymi się samochodami, zatrutym środowiskiem, nawozami, monotonnymi uprawami na polach i myśliwymi, czyhają na nie także ptaki drapieżne, kruki i lisy. Podczas gdy królik biegnie najszybciej jak to możliwe do najbliższego wejścia do nory, zając szuka ocalenia w szybkiej ucieczce z prędkością dochodząca do 70 km/h. Myli przy tym prześladowców szybkimi zwrotami i zmianami kierunku, a także imponującymi skokami do 2 m wysokości.