Gdy szczenię gryzie: zmiana uzębienia i nawyk gryzienia

Silne uzębienie jest dla psa niezbędne. To jednak dłuższy proces: szczenięta przychodzą na świat nie tylko ślepe i głuche, ale także bez uzębienia. Choć zęby nie są potrzebne do ssania mleka z matczynej piersi, to jednak od trzeciego do szóstego tygodnia życia zęby mleczne zaczynają się wyrzynać. Uzębienie mleczne składa się z 28 zębów, w tym dwóch kłów, sześciu zębów trzonowych i sześciu siekaczy w górnej i dolnej szczęce. Uderzające w tych pierwszych małych zębach jest to, że są znacznie ostrzejsze niż u dorosłego psa. Dopiero między czwartym a siódmym miesiącem życia następuje zmiana zębów. W pełni rozwinięta szczęka psa ma znacznie więcej, a mianowicie 42 zęby.

Dokładny moment i czas trwania zmiany zębów zależy od rasy psa. W każdym przypadku ma to jednak miejsce w wieku szczenięcym — z reguły już po odłączeniu od matki i reszty miotu, kiedy to szczenię trafia do swojego nowego domu. Ważne jest wtedy nauczenie czworonogów, do czego mogą wykorzystywać swoje uzębienie. Nie jest to wcale łatwe, zwłaszcza przy zmianie zębów, kiedy potrzeba gryzienia przybiera na sile.

Normalnie rozwinięte psy nie gryzą bez potrzeby i słusznego powodu. Decyduje o tym tak zwane „hamowanie ugryzień”, zachowanie, które zapewnia, że psy nie zranią się nawzajem podczas walki — co oczywiście powinno również obejmować ludzkich towarzyszy stada. Hamowanie ugryzienia nie jest jednak wrodzone. Młode psy uczą się tego zachowania w interakcji z rodzicami i rodzeństwem, począwszy od czwartego tygodnia życia. Jest to również jeden z powodów, dla których zbyt wczesne oddzielenie zwierzęcia od miotu może prowadzić do zaburzeń socjalizacji. Jeśli pies wciąż nie nauczył się, że nie wolno mu gryźć ani podczas zabawy, ani w napadzie złości, należy mu tę świadomość konsekwentnie przyswajać. Chwytanie zębami i gryzienie psów często wynika z błędnie rozwiniętego instynktu hamowania gryzienia lub nieodpowiedniego wychowania.

Gryzienie podczas zabawy to naturalne zachowanie w trakcie rozwoju szczeniąt. Gdy u psa zaczynają wyrastać pierwsze zęby, będzie on chciał je wypróbować – na przykład gryząc swoje rodzeństwo. Tym jednak z reguły nie podoba się to zachowanie i postanawiają się odwdzięczyć, a to może zaboleć. Podczas tej zabawy u szczeniąt rozwija się wcześniej wspomniany nawyk gryzienia. Szczenię uczy się w ten sposób, że gryzienie można odwzajemnić – a to powoduje nieprzyjemności. Na początku zabawy w gryzienie występuje moment socjalizacji.

Gdy szczenię wyrasta, dodatkowym impulsem do gryzienia staje się zmiana uzębienia. Przez intensywne gryzienie i chrupanie zwierzę stara się wywrzeć wpływ na zmiany zachodzące w jego pysku. W najgorszym wypadku ofiarą stają się palce u stóp lub rąk. Szczenięta wykorzystują również gryzienie jako element interakcji z ludźmi. Wyrażają w ten sposób zmęczenie zabawą, frustrację, złość lub wykorzystują tą umiejętność podczas poznawania nowych przedmiotów.

To, co u szczeniąt jeszcze wydaje się urocze, może w przypadku dorosłych psów źle się skończyć. Należy więc jak najszybciej zabronić szczenięciu gryzienia.

Nie wolno dać się namówić na szalone zabawy w gryzienie ze szczenięciem i trzeba powstrzymać się od zmieniania barwy swojego głosu: Oba zachowania mogą jeszcze bardziej pobudzić niedoświadczone zwierzę do dalszej zabawy.

Te zabawki można wykorzystać jako „dozwolone” obiekty gryzienia:

• Gumowe piłeczki
• Lina do zabawy
• Specjalne patyki z drewna do gryzienia
• Zabawki pluszowe dla psów

Podczas wymiany zębów warto zrezygnować z szalonych zabaw, podczas których pies wyszarpuje coś zębami — może to w najgorszych przypadkach prowadzić do wad zgryzu. Należy wybierać gryzaki, które nie wydają piszczącego dźwięku. Działa on bowiem jak pochwała za gryzienie i może jeszcze bardziej rozjuszyć czworonoga, a tym samym przynosić efekt przeciwny do zamierzonego.