Zmysły kota: Budowa kociego oka
11.09.2023 - Czas czytania: 4 minuty
Twój tygrysek doskonale widzi: Nawet w bardzo złych warunkach oświetlenia oko kota jest jeszcze w stanie rozpoznać małe szczegóły. Nic mu nie umknie. Ten sokoli wzrok kot zawdzięcza wyrafinowanej anatomii swojego oka. Koty nie widzą jednak lepiej od ludzi pod każdym względem.
Jak widzą koty? - budowa kociego oka
Jeżeli spojrzysz na pyszczek kota, zauważysz, że oczy zwierzęcia wydają się nieproporcjonalne duże w porównaniu z resztą głowy. Te niezwykle duże oczy są charakterystyczne dla wyglądu kota domowego. Tajemnicze, zagadkowe spojrzenie ma w naszym mniemaniu związek z wąskimi, pionowo ustawionymi źrenicami, które pod wpływem ograniczonego oświetlenia potrafią ekstremalnie się rozszerzać, aby wykorzystać jak najwięcej światła. Dzięki trzeciej powiece, tzw. błonie migawkowej, kocie oko jest stale nawilżane płynem łzowym. To wyjaśnia, dlaczego koty nie muszą mrugać: mogą wszystko mierzyć wzrokiem. To także sprawia, że kot wygląda tak fascynująco.
Soczewki w kocim oku są wieloogniskowe, dzięki czemu zwierzęta mają bardzo dobrą ostrość widzenia. Za siatkówką znajduje się warstwa pigmentu, która odbija padające światło. Powoduje to, że kocie oczy zdają się świecić w ciemności, w zależności od kąta padania światła. Warstwa ta, naukowo zwana tapetum lucidum, pomaga również kotu widzieć o zmierzchu. Dzięki odbijaniu światło trafiające do oka jest praktycznie wykorzystywane dwukrotnie. Pręciki i czopki, neurony odpowiedzialne za przekazywanie bodźców wzrokowych do mózgu, są około trzy razy liczniejsze niż u ludzi, dzięki czemu kot może odbierać znacznie bardziej zróżnicowane sygnały optyczne. Jednak same oczy są prawie nieruchome – aby spojrzeć w innym kierunku, kot musi poruszyć głową.
Mając na uwadze fakt, że wzrok kota skierowany jest do przodu, co powoduje przecinanie się osi widzenia obu oczu, w porównaniu z innymi zwierzętami kot widzi wyjątkowo przestrzennie i ma znacznie szersze pole widzenia niż człowiek. Wyjaśnia to precyzję, z jaką zwierzę łapie podczas polowania i zabawy małe, poruszające się w pionie cele, a także zauważa, co dzieje się w polu widzenia peryferyjnego. Niewiele jednak wiadomo na temat tego, jak kot widzi rzeczy znajdujące się w oddali. Kot posiada najlepszą ostrość widzenia w polu oddalonym od czterech do sześciu metrów. W przypadku kotów niewychodzących optymalny zakres ostrości widzenia jest nieznacznie przesunięty i wynosi od dwóch do sześciu metrów.
Czy koty widzą kolory?
O dziwo koty widzą bardzo wyraźnie, ale postrzeganie przez nie kolorów jest ograniczone. Udowodniono, że koty widzą kolory. Budowa czopków w oku sugeruje, że z łatwością rozróżniają one kolory niebieski, żółty i zielony – zwierzęta nie rozpoznają jednak barwy czerwonej. To trochę tak, jakby kot patrzył na świat przez niebiesko-fioletowy lub żółto-zielony filtr. W każdym bądź razie rozróżnianie barw ma niewielkie znaczenie w codziennym życiu kota. Dla łowcy znacznie ważniejsze jest postrzeganie ruchu w bliższym otoczeniu. Jednak zoologowie z Uniwersytetu w Moguncji odkryli w toku prowadzonych eksperymentów, że koty najwyraźniej mają szczególną słabość do koloru niebieskiego.
Czy koty widzą w ciemności?
W całkowitej ciemności zmysł wzroku kota jest także wyłączony. Jeżeli zwierzę znajdzie się w zamkniętym pomieszczeniu pozbawionym okien, nie będzie nic widziało. Jednak specyficzna budowa oczu pozwala kotu odbierać nawet najmniejsze ilości światła: Kiedy nocą kot przemierza swój rewir, w jego otoczeniu nigdy nie jest na tyle ciemno, żeby do jego oczu nie docierało żadne światło umożliwiające mu widzenie. Kotu, w porównaniu do człowieka, wystarcza ok. jednej szóstej wymaganej ilości światła, aby móc widzieć. Zawdzięcza to znacznie większej gęstości receptorów wzrokowych i skrajnie rozszerzonym źrenicom.
W jaki sposób niewidomy kot radzi sobie w życiu codziennym?
Czy w wyniku wypadku, czy choroby: Czasami zdarza się, że kot traci wzrok lub oko. Utrata wzroku może dotykać starzejące się zwierzęta. Oznacza to, że kot traci są jeden z najważniejszych zmysłów. Może się jednak zdarzyć, że właściciele kota przez długi czas nie będą sobie zdawać sprawy z tego, że ich futrzak nie widzi. Wiele kotów zdaje się całkiem nieźle radzić sobie z ograniczonym widzeniem. Jak się im to udaje? Psy w podobnej sytuacji polegają na węchu. Ale jak dobrze koty rzeczywiście potrafią wąchać? Czy to wystarczy, aby mógł on poradzić sobie z wyzwaniami codziennego życia?
W rzeczywistości niewidome koty polegają na doskonałym węchu, ale także na wysoko rozwiniętym zmyśle dotyku i słuchu. Kot szybko się uczy, na przykład lokalizując głos lub wibracje podłogi, aby określić źródło ruchu lub swoją pozycję w pomieszczeniu.
Dla własnego bezpieczeństwa całkowicie niewidomy kot nie powinien już wychodzić na zewnątrz. Należy pamiętać, aby w mieszkaniu nie przestawiać mebli ani zmieniać położenia innych punktów orientacyjnych, ponieważ może to spowodować, że kot będzie się potykał. Kot powinien być w stanie „na ślepo”, w dosłownym tego słowa znaczeniu, znaleźć kuwetę dla kotów, miskę i inne akcesoria.
Masz jakiekolwiek pytania dotyczące zdrowia kota lub chcieliby uzyskać więcej informacji na temat alternatywnych metod leczenia? W wielu przypadkach konsultacja online jest bezstresową alternatywą dla wizyty u lokalnego lekarza weterynarii – na przykład, jeżeli objawy, tj. choroby skóry, można również monitorować wzrokowo lub jeżeli zaobserwująesz u swojego kota nieprawidłowe zachowanie.